TREPANACJA CZASZKI

W grobie nr 49 odkrytym w trakcie badań wykopaliskowych w roku 1961, natrafiono na pochówek mężczyzny, na którego czaszce dokonano przyżyciowego zabiegu chirurgicznego. Antropolog Zdzisław Kapica, który jako pierwszy tuż po badaniach wykopaliskowych dokonał analizy materiałów kostnych z rakowskiego cmentarzyska, stwierdził na niej trzy uchwytne ślady zabiegów operacyjnych. Natomiast zdaniem dr Magdaleny Cybulskiej z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, czaszka ta posiada tylko jeden otwór trepanacyjny, nieregularnego kształtu, o wymiarach 2,5 cm x 1,6 cm. Inne otwory to: pozostałość po urazie oraz prawdopodobnie ślad powstały na skutek przebicia czaszki przez szpilę sondażową używaną podczas badań wykopaliskowych. Trepanacja na czaszce (dokładnie na jej kości ciemieniowej) została wykonana techniką skrobania i wycinania. Najpierw zeskrobano tu blaszkę zewnętrzną i śródkoście, a następnie wycięto blaszkę wewnętrzną czaszki. Tuż przy lewej krawędzi otworu widoczne są ślady nacinania. Blaszka zewnętrzna, podobnie jak i śródkoście, uległa niewielkiemu zarośnięciu.
Sądzić można, że mężczyzna przeżył zabieg trepanacji, ale nie żył zbyt długo po jego wykonaniu, ponieważ brzeg otworu nie jest zaokrąglony, a jego fragmenty są dość ostre. Na czaszce widoczne są znaczne ubytki (zmniejszona grubość kości), co może świadczyć m.in. o przerzutach nowotworowych. Tak więc być może choroba nowotworowa była przyczyną dokonania trepanacji czaszki osoby, która spoczęła w grobie nr 49.